Sprawozdanie z realizacji zadania nieinwestycyjnego „3 x Wieprzówka, czyli studium przypadku lokalnej rzeki”

Budowa makiety i przygotowanie ekspozycji

Przygotowano sale do ekspozycji tzn. odświeżono ściany sal, oczyszczono w nich podłogi (2 osoby x 5 godz. = 10 godz.). Zamówiono i przywieziono do Izby Regionalnej Ziemi Andrychowskiej pudła tekturowe rozłożone w trzech rozmiarach, które następnie poskładano, ułożono i spięto w formie koryta rzeki (4 osoby x 2 godz. = 8 godz.). Kolejną czynnością był

zakup płótna w dwóch kolorach (zielony i niebieski), rozpięcie na pudłach i przymocowanie do modelu szkieletu rzeki (3 osoby x 8 godz.= 24 godz.). Kolejnym działaniem było zebranie materiału skalnego i roślinnego potrzebnego do ukształtowania poszczególnych odcinków modelowanej rzeki. Na trasie 5 km zebrano około 2500 kg odpowiednio wybranego materiału (kamieni, żwiru i piasku), a następnie przetransportowano go do miejsca wystawy (8 km) (8 osób x 10 godz.= 80 godz.). Kolejną czynnością było odpowiednie ułożenie materiału skalnego, roślinnego, zakup pompy, pojemnika i budowa modelu źródła w obiegu zamkniętym (3 osoby x 10 godz. = 30 godz.).  Następnie przygotowano podpisy do eksponatów i je rozlokowano. Wypożyczono, przywieziono i umieszczono na wystawie eksponaty ptaków charakterystycznych dla rzeki (zimorodek, pliszka górska, pliszka siwa, pluszcz, kaczka krzyżówka, czapla siwa, bocian czarny, sieweczka rzeczna) i wydry, wypożyczone z Muzeum Przyrodniczego w Krakowie (1 osoba x 5 godz. =  5 godz.). Transport i wieszanie ekspozycji fotograficznej i planszowej. (7 osób x 5 godz. = 35 godz.). Ogółem przepracowano 192 godziny.

- Materiały prasowe i z Internetu są w załączniku 1 (płytka DVD)

Przygotowanie i druk zdjęć

Wybrano 92 zdjęcia z kilku tysięcy będących do dyspozycji TMA, podpisano je i przygotowano do druku (1 osoba 30 godz.)

- Wybrane zdjęcia są  w załączniku 1 (płytka DVD)

Otwarcie wystawy 22 czerwca 2012 rok.

Otwarcie zbiegło się z rozpoczęciem obchodów „Dni Andrychowa” i odbyło się, tuż po ich oficjalnym ogłoszeniu. Na otwarcie zaproszono radnych powiatowych i miejskich, władze starostwa, burmistrzów, sołtysów, dyrektorów szkół, przedszkoli i nauczycieli, przedstawicieli zakładów komunalnych, wodociągów i wszystkich mieszkańców Andrychowa i okolicy. Na otwarcie przybyli również goście z miast partnerskich goszczący z tej okazji w naszym mieście. Łącznie w otwarciu wzięło udział ponad 200 osób. Goście obejrzeli występ zespołu Rewii Dziecięco-Młodzieżowego „Dino”, okolicznościowe mowy wygłosili: burmistrz Andrychowa, przewodniczący Rady Miejskiej w Andrychowie oraz prezes Towarzystwa Miłośników Andrychowa w imieniu organizatorów. Następnie odbył się premierowy pokaz filmu „3xWieprzówka” , który jest rozdawany wszystkim zainteresowanym, m.in. otrzymały go wszystkie szkoły z podziękowaniem za udział w programie. Film w następnym roku będzie dostępny w Internecie. Po otwarciu otrzymaliśmy liczne gratulacje i pochwały oraz życzenia dalszej owocnej pracy przy programie.

- Materiały fotograficzne i prasowe są w załącznikiu 1 (płytka DVD)

Materiały piśmienne

   Przygotowano krótki rys historyczny o Wieprzówce, ze szczególnym uwzględnieniem jej nazewnictwa oraz roli, jaką pełniła w dawnych wiekach w obszarach źródliskowych. Przygotowano: krzyżówkę (500 szt.), dwa testy dla różnych grup wiekowych (po 500 szt.), cztery wzory ulotek promujących ekologiczne zachowania do kolportażu (po 500 szt. ). Wydrukowano także w dużym formacie pierwszą mapę austriacką z 1794 r. tego terenu z zaznaczonymi urządzeniami wodnymi, która była eksponowana w trakcie trwania wystawy.  Przygotowano także krótką informację i eksponaty o sposobie obróbki lnu.

- Materiały fotograficzne, przykładowe krzyżówki i testy w zał. 1 (płytka DVD).

Warsztaty terenowe

 Przeprowadzono 13 warsztatów, 11 odbyło się w terenie 2 na terenie wystawy z uwagi na złe warunki atmosferyczne. W warsztatach wzięło udział 10 z 17 szkół działających w gminie Andrychów (2 szkoły średnie z 4). Ogółem w warsztatach wzięło udział 230 uczniów i 20 opiekunów.

Warsztaty polegały na przejściu 3 km odcinka Wieprzówki od Rzyk przy terasie za mostem, od tablicy edukacyjnej nr 7 do tablicy nr 1 w Sułkowicach. Jest to najciekawszy odcinek rzeki z wystąpieniami różnych warstw skalnych piaskowców , łupków i margli posiadający wiele fragmentów naturalnych brzegów, łęgów, z kamieńcami i wysokimi urwiskami. Na tym odcinku, pokazując naturalne wartości przyrody ożywionej i nieożywionej, starano się z jednej strony nauczyć je dostrzegać, a z drugiej wskazywać zagrożenia powstałe w wyniku działań człowieka: regulacja koryta i brzegów rzeki, niekontrolowany pobór żwiru, zaśmiecanie, budowa tam, ogrodzeń, wycinanie drzew itd. Uczestnicy w czasie wędrówki mogli na miejscu dokonać porównania miejsc mało zniszczonych przez człowieka z miejscami przez niego zdegradowanymi i zaśmieconymi. Uczyli się na przykładach, jakie ujemne konsekwencje w postaci erozji wgłębnej i brzegowej dla rzeki przyniósł długotrwały pobór żwiru, jak to wpłynęło na obniżenie poziomu wód gruntowych, jej zapasów i dostępu do wody dla okolicznych mieszkańców. Przy okazji uczestnicy poznawali bogactwo gatunków roślin i zwierząt, dla których rzeka i jej brzegi są środowiskiem życia. Większość uczniów, a nawet nauczycieli pierwszy raz odwiedzała te miejsca i wyrażała swoje zdziwienie faktem ich istniena! Każdy warsztat kończył się sprawdzianem testowym i rozwiązaniem krzyżówki wykonywanymi w grupach.

- Materiały fotograficzne, przykładowe krzyżówki i testy w załączniku 1(płytka DVD) i w załączniku 2

Konkursy i wystawa prac nagrodzonych

   W konkursie plastycznym wzięło udział kilkaset dzieci z przedszkoli i szkół podstawowych. Na konkurs do siedziby Towarzystwa Miłośników Andrychowa wpłynęło 104 wybranych najlepszych prac w tym jedna zbiorowa. Na konkurs fotograficzny wpłynęło 15 fotografii. Wręczenie nagród i uroczyste podsumowanie z prezentacją nagrodzonych prac odbyło się  gościnnie 25 listopada 2012 r. w Miejskiej Bibliotece w Andrychowie.

- Cała dokumentacja konkursu łącznie z fotografiami znajduje się w załączniki 1 (płytka DVD) i  w załączniku 2

Panel dyskusyjny

   30 listopada w andrychowskim Domu Kultury odbyło się spotkanie (panel dyskusyjny) pt. „3 x Wieprzówka” zorganizowane przez Towarzystwo Miłośników Andrychowa.   W spotkaniu wzięli udział wiceburmistrz Andrychowa Agnieszka Adamek, Anna Odrobina z Wydziału Ochrony Środowiska ze Starostwa w Wadowicach, Ewa Rohde-Trojan - kierownik wydziału Ochrony Środowiska Rolnictwa i Leśnictwa UM w Andrychowie, Czesław Rajda - radny powiatowy, Jan Mrzygłód - dyrektor Zakładu Wodociągów i Kanalizacji w Andrychowie, przedstawiciele Polskiego Związku Wędkarskiego z Zarządu Okręgu w Bielsku-Białej, 3 dyrektorów szkół, 4 nauczycieli i młodzież, kilkunastu  mieszkańców Wieprza i Andrychowa,a także osoby zajmujące się ochroną przyrody, łącznie w spotkaniu wzięło udział około 180 osób.
  Uczestnicy spotkania mieli okazję zobaczyć nagrodzone w konkursie prace plastyczne i fotograficzne, występ Rewii Dziecięco-Młodzieżowej „DINO”, obejrzeć (z komentarzem jednego z autorów) film o Wieprzówce i wysłuchać wykładów na temat wartości przyrodniczych, krajobrazowych rzeki, zagrożeń związanych z regulacją i osadnictwem na jej brzegach.

   Podsumowaniem spotkania miała być publiczna dyskusja, do której jednak nie doszło z powodu nieobecności przedstawicieli Małopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Krakowie, jednostki odpowiedzialnej za dewastację Wieprzówki.
    Spotkanie zakończyło się wystosowaniem apelu, który wszyscy uczestnicy mogli podpisać, a który na początku następnego roku przekażemy na ręce Małopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Krakowie wraz z podaniem liczby kliknięć „lubię to” na stronach Facebooka i zaprzyjaźnionych portali.

- Materiały prasowe, zdjęcia w załączniku 1 (płytka DVD) i załączniku 2.

Podsumowanie wystawy w liczbach

Wystawę zwiedziło:

1. Indywidualnie 1091 osób
2. 13 grup warsztatowych (oglądanie filmu, wysłuchanie pogadanki i zwiedzanie wystawy), łącznie 220 dzieci z 21 opiekunami.
3. 41 grup zorganizowanych, łącznie 889 dzieci i młodzieży z 55 opiekunami.

       Łącznie 2276 osób w okresie 5 miesięcy.